Ensemble

Steen en papier
1958–1967
New York / Kyoto

Het vroege werk van James Lee Byars bestaat grotendeels uit grote, minimale tekeningen en schilderijen in inkt, die tijdens performances ritueel uitgevouwen worden. In Kyoto, waar hij kunst, filosofie en Japans studeert, wordt hij aangetrokken door traditioneel noh theater en shinto rituelen, waarin papier en onbewerkte stenen een belangrijke rol spelen. Net zoals componist John Cage laat Byars zich ook inspireren door de Ryoanji steentuin in Kyoto.

Stenen komen ook terug in het enthousiasme van Byars voor de denkers Einstein, Stein en Wittgenstein. De teksten van de Amerikaanse schrijfster Gertrude Stein hebben een belangrijke invloed op zijn spel met woorden. Byars verdient de kost als docent Engels aan de universiteit van Kyoto. Hij leest zinnen van Stein af van een lange strook papier. Als een student een zin mooi vindt, scheurt hij die af en geeft hem mee. De eerste actie in groep organiseert Byars met 100 studenten die staand in een kring 100 zinnen van Stein voordragen.