Tentoonstelling: EEN NON-U-MENTALE GESCHIEDENIS VAN HET M HKA – Deel 2: Wat gehoord moet worden
M HKA, Antwerp
11 September 2021 - 09 January 2022
image: © Laurie Anderson
Naar aanleiding van een permanente reflectie over het ontstaan en de identiteit van het Museum van Hedendaagse Kunst Antwerpen (M HKA), worden in een reeks tentoonstellingen verschillende aspecten van haar voorganger, het Internationaal Cultureel Centrum (ICC), belicht. Het ICC, opgericht in 1969 en gesloten in 1998, was de eerste instelling voor hedendaagse kunst in Vlaanderen, gehuisvest in het statige Koninklijk Paleis in het centrum van Antwerpen. In een periode waarin traditionele musea niet beantwoordden aan de noden van de hedendaagse kunst, bood het ICC in de jaren 1970 en 1980 een platform voor de productie en presentatie van uiteenlopende disciplines en cross-overs tussen verschillende kunstvormen. Het programma richtte zich op hedendaagse lokale en internationale kunstenaars, waarbij veel installatie- en conceptkunstenaars hun weg naar het ICC vonden.
Het tweede deel van dit programma is gewijd aan geluidskunst. De acties van kunstenaars die hun beeldend werk verrijkten met klank, werden in het ICC meestal aangekondigd als performance/concert. Deze presentatie bestaat uit een installatie, muziekinstrumenten, geluidsopnames, videoregistraties, en documentatie van onder anderen Vito Acconci, Laurie Anderson, Connie Beckley, Jacques Charlier, Maurizio Nannucci, Charlemagne Palestine, George Smits, Ben Vautier en Bernard Villers.
Experimenteren met geluid is zo oud als de mensheid zelf. Voor de eerste opnameapparatuur in gebruik werd genomen (de fonograaf werd in de negentiende eeuw uitgevonden), was het onmogelijk om geluid te registeren en opnieuw af te spelen. Componisten gebruikten partituren met annotatie en dichters schreven al naargelang de mode in een bepaalde cadans wat heropvoering mogelijk maakte. Nu, zovele decennia later, presenteren we werken uit onze collectie van enkele avant-gardisten die experimenteerden met typografie om ritme, toonhoogte en intonatie te verbeelden. Ze pionierden in een discipline waarin vele media samenkwamen en waarin geluid dichter bij beeldende kunst dan bij muziek stond.
“Mijn hoop voor een project in Antwerpen zou zijn om een ‘non-u-mentaal’ werk te voltooien waarvan de stad na de realisatie nog een zekere tijd zou kunnen genieten.”
(Gordon Matta-Clark in een brief aan Flor Bex, 1976)
Deze presentatie past in een groter programma dat het oeuvre van de kunstenaars, verbonden aan het ICC in relatie tot hun werk in de M HKA-collectie, wil belichten. Daarnaast onderzoekt het de programmatie van het ICC vanuit het perspectief van het ICC-archief, dat het M HKA ook beheert. Deze reeks zet de ‘non-u-mentale’ benadering voort, als een methode om over het museum na te denken: het gaat minder om monumentaliteit, en meer om de vooruitgang van ons begrip van de kleine dingen, steeds gericht op ontdekkingen.
3D Scan:
Ontdek hier de 3D scan van de presentatie.
Eerste presentatie: EEN NON-U-MENTALE GESCHIEDENIS VAN HET M HKA – Deel 1: Stichting Gordon Matta-Clark
Derde presentatie: EEN NON-U-MENTALE GESCHIEDENIS VAN HET M HKA – Deel 3: Klassiek terugspoelen
Media
>Laurie Anderson, performance at the ICC Antwerp, May 8th 1979
>Zaalzicht
>Zaalzicht
>Zaalzicht
>Postkaart EEN NON-U-MENTALE GESCHIEDENIS VAN HET M HKA – Deel 2: Wat gehoord moet worden
>Grondplan
>Grondplan
>Stappenplan van Toerisme voor Autisme (meer info)
WerkenToon kunstenaars
> Henri Chopin, Paul De Vree, Ou - Sound Poetry. An Anthologie, 1958-1974. Audio and visual equipment.
> Paul De Vree, Homage to Thelonius Monk, 1968-1981. Print, ink, paper, 450 x 450 mm.
> Hans Clavin, Music for Eve, 1969. Collage, collage, 29 x 21 cm.
> Maurizio Nannucci, This side is red, 1970. Installation, neon, 400 x 30 cm.
> Alain Arias-Misson, Birdsong, 1973. Mixed Media, plexi, 34 x 41 x 15.5 cm.
> Jacques Charlier, Hard Music, Art in another way, etc..., 1975-1987. Photography.
> Charlemagne Palestine, Charlemagne Palestine: concert op piano, 1975-2021. Video, video, 00:56:55.
> Christina Kubisch, Emergency Solos, 1975. Video, video, 00:24:38.
> Ian Hamilton Finlay, Lullaby, 1975. Print, ink on paper, 58.5 x 40.5 cm.
> Giuseppe Chiari, Potpourri aus der Oper “Der Wildschütz” / opera di georgi di chirico, 1976. Collage.
> Luciano Ori, Crescendo / N° 2, 1976. Collage, photographs, canvas, 85.5 x 53.5 cm.
> Laurie Anderson, Laurie Anderson – Songs for Lines/Songs for Waves, 1977. Audio and visual equipment, audio.
> Jacques Charlier, Terril, 1978. Photography.
> Vito Acconci, Window to the World: Remember Belgian Congo, 1978. Sketch, document.
> Jana Haimsohn, Jana Haimsohn: Performance ICC 13.11.1979, 1979. Video, video, 01:02:21.
> Jacques Charlier, Desperados Music, 1979. Video, 00:14:30.
> Connie Beckley, ICC Antwerpen, 1979. Video, video, 00:30:00.
> Laurie Anderson, Laurie Anderson Performance ICC, 08.05.1979, 1979. Photography, 20 dia's, 30 x 45 cm (x5).
> Alain Arias-Misson, The Congress of the Birds, 1979. Sculpture, wood, plexi, letraset, 43.5 x 43.5 x 7 cm.
> George Smits, Glazen staven op piepschuim, 1980. Object, glazen staven, isomo.
> George Smits, Isomopolis, 1981. Video, video, 00:20:00.
> George Smits, George Smits - Isomopolis (ICC - Antwerpen, 24 april 1981), 1981. Book, ink, paper, 30.5 x 22.2 cm, loose-leaf, language : Dutch, publisher : ICC/Internationaal Cultureel Centrum, Antwerpen .
> George Smits, Slagvoorwerpen uit natuur, 1981. Mixed Media, wreck wood, sticks, cords, elastic bands, variable dimensions.
> George Smits, Witte muizen, 1982. Installation, isomo, coil spring, percussion instrument.
> George Smits, Transformatie tot aanslagvoorwerp, 1984. Mixed Media, mixed media.
> George Smits, Instrument voor 1 lied, n°1, 1986. Object, mixed media.
> Jacques Charlier, Photo de couverture de la cassette Chansons tristes, 1987. Photography.
> Ben, Piano Fluxusconcert, 1988. Installation, sculture, acrylic on piano, nailed down piano keys, 128 x 64 x 12.2cm.
> Bernard Villers, hand werpen, 2021. Performance.
> Jacques Charlier, Guitare et amplificateur. Other, guitar, amplifier.
> Ben, Empty tape piece for La Monte Young. Other, document, 54.8 x 72.3 cm.