Happenings & Collages

Ensemble

Panamarenko start zijn carrière in de jaren ’60 als gangmaker van verschillende happenings, ludieke straatoptredens die hij in het centrum van Antwerpen orkestreert.

Happenings beperken zich niet tot één kunstdiscipline. Ze vinden plaats in kleine ruimtes, in openlucht en soms zelfs op meerdere plaatsen tegelijk. Het uitgangspunt van de happening is niet zozeer de kunst, maar het leven zelf. Omdat het menselijk handelen centraal staat en toeval een grote rol speelt, ligt het resultaat meestal niet op voorhand vast. In de nasleep van mei ‘68 wordt de Vrije Aktiegroep Antwerpen (VAGA) opgericht, met onder andere Panamarenko en Hugo Heyrman. Het is een losse groepering van individuen die sociale en ecologische pijnpunten aankaart. Zo wil VAGA het Antwerpse Conscienceplein uitroepen tot een autovrije zone. Panamarenko heeft het idee om ijsblokken in kubusvorm op te stapelen, waardoor ze aaneen- en aan de grond vastvriezen en op die manier een natuurlijke barricade tegen het autoverkeer vormen. De IJsblokkenactie is een succes, want het stadsbestuur geeft uiteindelijk toe aan de eisen om het plein autovrij te maken.

Het avant-gardetijdschrift Happening News verschijnt voor het eerst in september 1965 op initiatief van Panamarenko, Hugo Heyrman, Wout Vercammen en Yoshio Nakajima. Het tijdschrift bevat voornamelijk gefotokopieerde collages die hun wortels hebben in het dadaïsme en het surrealisme. Hoewel ze op het eerste gezicht spontaan lijken, zijn veel van deze collages beredeneerd en verwijzen ze, na enige ontcijfering, naar voorgaande happenings. Er verschijnen in totaal zes nummers van gemiddeld zestien bladzijden. Na drie afleveringen krijgt het blad een groter formaat, wordt het een stuk duurder (van 25 naar 100 BEF) en verandert de naam in Milkyways. De opmerkelijke beeld- en tekstcollages die Panamarenko voor Happening News ontwerpt, bestaan vaak uit afbeeldingen en tekstfragmenten van Amerikaanse wetenschappelijke tijdschriften en magazines, zoals Scientific America, Popular Mechanics en Mechanic Illustrated. Ze tonen niet alleen Panamarenko’s gevoel voor compositie en detail, maar leggen tegelijk een aantal fascinaties en inspiratiebronnen bloot die in zijn verdere oeuvre zullen terugkeren en uitgevoerd worden. 

 

Items

View all

Actors

View all

Over M HKA / Missie

Het M HKA is een museum voor hedendaagse beeldende kunst, film en beeldcultuur. Het is een open ontmoetingsplaats van en voor de kunst, de kunstenaar en het publiek. Het M HKA ambieert een voortrekkersrol in Vlaanderen en een internationaal profiel voortbouwend op de Antwerpse avant-gardetraditie. Het M HKA overbrugt de verhouding tussen artistieke en brede samenlevingsvragen, tussen het internationale en het regionale, kunstenaars en publiek, traditie en vernieuwing, reflectie en presentatie. Centraal daarbij staat de collectie met verwerving, beheer en onderzoek.

Over M HKA Ensembles

Met M HKA Ensembles zetten we onze eerste voor het publiek zichtbare stappen in het digitale landschap. Ons doel is met behulp van nieuwe media de kunstwerken nog beter te kaderen dan we tot nu toe hebben kunnen doen.

De toepassing is volledig in het museum ontwikkeld en is toegankelijk via een breed gamma aan toestellen: smartphones, tablets en desktopcomputers.

Deze publieksversie is geen eiland op zichzelf, maar kadert binnen een groter digitaal geheel. De inhoud komt rechtstreeks uit de ensemblebank, een intern breed gedragen werkinstrument dat toelaat diverse betekenislagen te creëren rond de kunstwerken. Productie, curatoren, bemiddeling (maar ook externen): iedereen draagt bij. Op die manier kan de kennis van binnen het museum met een klik doorstromen tot in de zalen. Het M HKA is van plan deze oefening in transparantie de komende jaren met enthousiasme voort te zetten en nog meer uit te breiden.