Ensemble

“Dat de schilderkunst op haar laatste benen loopt, is al zo vaak gezegd, maar dat is onzin.” – Narcisse Tordoir

Op de Amsterdamse Rijksakademie werkte Narcisse Tordoir samen met verschillende jonge kunstenaars. De confrontatie van sterk uiteenlopende culturen vormt één van de pijlers van deze academie. De studenten worden opgeleid om een enge, op zichzelf betrokken kunst in te ruilen voor een geëngageerde positie waarin kunst een zichtbare actor is in het proces van culturele en politieke verandering.

Het allereerste werk dat je ziet is van Ayman Ramadan. The Situation is Fluid (2011), een tweetalig naambord (Engels en Arabisch) zoals je ze wel vaker kon zien in de straten van Caïro. De zin komt uit een statement van het Witte Huis over de Egyptische situatie kort na de 25 Januari-revolutie. De zin werd geridiculiseerd door bloggers en betogers als bewijs voor de problematische aanpak van de Verenigde Staten in het Midden-Oosten. Het bord van Ramadan werd door bewoners in het straatbeeld verspreid en vormde zo deel van een aanklacht. Kunst is op deze manier heel actueel en betrokken, neemt een standpunt in en steunt mensen in hun protest.

Die geëngageerde houding zien we ook terug in het werk van Hamid El Kanbouhi. Hij maakt zijn werken voor de samenleving en streeft ernaar kunst te maken die ook buiten de kunstwereld bestaansrecht heeft. Door het verplaatsen van dagelijkse zaken naar een andere omgeving - het museum in dit geval - schept El Kanbouhi met Amsterdam (2011) een nieuw kader waarbinnen je je als toeschouwer tot het onderwerp – de mensen in het straatbeeld - kan verhouden. De kunstenaar zoekt voortdurend naar onbekende wegen die voor het publiek nieuwe perspectieven op deze onderwerpen opleveren. Vanuit de gedachte dat in alles iets goddelijks schuilt, geeft de kunstenaar zijn verwondering weer over het menselijk bestaan. De koe is voor El Kanbouhi een symbool voor een massa die organisch vorm kan krijgen. Ze wordt uitgemolken en vormt een metafoor voor de golf van mensen die heen en weer reist tussen Nederland (waar hij nu woont) en Marokko (waar hij geboren is).

Stéphanie Saadé (Libanon, 1983) gaat een stap verder en betrekt de toeschouwer in haar onderzoek naar de geschiedenis van het landschap. Structure 3 (Suspended Horizon) (2012) focust op de isolering van één element uit de natuur, namelijk de horizon, en plaatst deze in een artificiële relatie tot een stuk meubilair en de toeschouwer zelf. De kijker kan zelf beslissen op welke manier hij zich wil verhouden tot het werk: toeschouwend, actief, passief, ervarend. De vloeiende beweging van de ondergaande zon kan opgevat worden als een metafoor voor de Libanese houding tegenover het gewelddadige verleden en het conflictrijke heden.

Meer informatie vind je in onderstaand overzicht.